Een overzichtsstudie
Natuurlijk herstel (NH) of herstel zonder behandeling is een historisch onderschatte weg naar herstel van verslaving. De hoeveelheid onderzoek naar deze weg tot herstel groeit, maar de laatste omvattende overzichtsstudie over NH van verslaving aan alcohol en/of illegale middelen werd in 2010 gepubliceerd. Dit artikel identificeerde zeven pistes voor verder onderzoek. In deze overzichtsstudie onderzoeken we hoe wetenschappelijk onderzoek naar NH sindsdien tegemoet is gekomen aan deze zeven suggesties.
Inleiding
Veel mensen herstellen van problemen met middelengebruik zonder daarvoor een behandeling te volgen. Een representatieve studie van Kelly en collega’s uit de Verenigde Staten schatte dat 46,1% van de mensen die een probleem met alcohol of drugs oplosten, dit deed zonder formele (residentiële of ambulante) en/of informele (zelfhulpgroepen) behandeling [1]. Deze weg naar herstel wordt in de internationale literatuur omschreven als ‘natuurlijk herstel’ (NH), ‘spontaan herstel’ en ‘zelfverandering’. Hoewel de geschatte prevalentiecijfers afhankelijk zijn van de gebruikte definities en doorheen studies variëren [2], wijst de relatief hoge prevalentie van NH erop dat herstel van verslaving veel meer inhoudt dan het volgen van een behandeling [3].
Onderzoek naar NH is beperkt, door onder andere de moeilijke bereikbaarheid van mogelijke participanten. De overzichtsstudies die hierover gepubliceerd worden, hebben vaak een zeer specifieke focus. In 2010 publiceerden Klingemann en collega’s [3] de laatste review met een brede reikwijdte, waarop deze overzichtsstudie voortbouwt. Klingemann en collega’s stellen dat onderzoek naar NH tot in 2009 voornamelijk in te delen is volgens drie trends: (a) surveyonderzoek dat aanvankelijk vooral op prevalentie gericht was, maar nadien ook andere thema’s zoals de maatschappelijke voorwaarden voor NH bevroeg; (b) vergelijkend onderzoek tussen mensen die wel en geen behandeling hebben gevolgd, dat de verschillen tussen beiden relativeert; en (c) opkomend vergelijkend onderzoek tussen mensen in NH onderling, bijvoorbeeld op basis van cultuur, gender of leeftijd.
Aan het einde van dit artikel beschrijven Klingemann en collega’s [3] zeven pistes voor verder onderzoek, waarop deze overzichtsstudie verder bouwt. Voor hen is er nood aan onderzoek (i) naar waarom verandering optreedt, (ii) naar mensen die niet slagen in NH, (iii) dat verder gaat dan individuele, cognitieve veranderingsmechanismen, (iv) dat NH in verschillende culturen en landen bestudeert, (v) dat verandering op lange termijn onderzoekt, (vi) dat vertrekt vanuit een mixed-methoden onderzoeksopzet en (vii) dat NH integreert in bredere theoretische kaders.
In deze review bespreken we de verschillende manieren waarop internationaal onderzoek sinds 2010 tegemoet is gekomen aan deze suggesties. Zo willen we (a) een overzicht bieden van recent onderzoek naar NH van problemen met middelengebruik en (b) mogelijkheden voor toekomstig onderzoek naar NH identificeren.