Trends en gesprekken met zorgverleners
De zwangerschap is een kwetsbare periode voor vrouwen en de ontwikkeling van hun (ongeboren) kind. Wanneer vrouwen vóór, tijdens of na de zwangerschap roken of alcohol drinken, kan dit ernstige gevolgen hebben voor onder andere de vruchtbaarheid van vrouwen, het verloop van de zwangerschap en de gezondheid van het (ongeboren) kind [1–4].
Inleiding
Zo heeft onderzoek laten zien dat vrouwen die roken 50% minder kans hebben om binnen zes tot twaalf maanden zwanger te worden vergeleken met vrouwen die niet roken [3]. Daarnaast verhogen roken en alcoholgebruik het risico op een miskraam, vroeggeboorte, een laag geboortegewicht en aangeboren afwijkingen [1,4–6]. Ook kan alcoholgebruik tijdens de zwangerschap schade veroorzaken aan de hersenen en andere organen van het (ongeboren) kind [7]. Kinderen die na de zwangerschap worden blootgesteld aan tweedehandsrook, hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van longproblemen (bijvoorbeeld astma) en twee keer zoveel kans op wiegendood [2,8,9]. Ook de blootstelling aan derdehandsrook (d.w.z. de stoffen die tijdens het roken neerdalen en achterblijven op oppervlakten, zoals op vloeren en meubels en in kleding en haren) kunnen gezondheidsgevolgen hebben voor met name jonge kinderen [10]. Alcoholgebruik tijdens de borstvoedingsperiode kan de borstvoeding remmen, het slaappatroon van het kind negatief beïnvloeden en mogelijk ook de hersenontwikkeling [11,12]. Deze gevolgen onderstrepen het belang om roken en drinken rond de zwangerschap zoveel mogelijk terug te dringen.