Er is in de literatuur groeiende interesse voor een parallel tussen middelgebruiksstoornissen en eetstoornissen. De doelstelling van dit overzichtsartikel is om eerst een overzicht te geven van de recente literatuur rond de prevalentie van eetstoornissen bij middelgebruiksstoornissen enerzijds en middelgebruiksstoornissen bij eetstoornissen anderzijds, met specifieke aandacht voor de aanwezigheid van eetbuien. Nadien wordt een synthese gebracht van de voorgestelde mechanismen op neurobiologisch en psychologisch vlak die deze comorbiditeit kunnen verklaren en veroorzaken. Ten slotte worden er enkele voorstellen gedaan voor initiatieven ter screening en verder onderzoek. Door eetbuien als verslavend gedrag te erkennen opent dit de deur voor nieuwe perspectieven in de behandeling.
Inleiding
Tijdens mijn specialisatiejaar op een afdeling voor verslavingszorg viel duidelijk op dat meerdere patiënten met een middelgebruiksstoornis ook eetbuien hadden. Opvallend waren de klinische gelijkenissen tussen beide problematieken met craving, controleverlies en overmatig gebruik van zowel voedsel als het middel, gebruik ondanks negatieve gevolgen en schuldgevoelens nadien. Deze observaties deden nadenken over een mogelijke link tussen beide pathologieën, of de onderliggende mechanismen onderling interageren en of dit bruikbaar is bij de behandeling.
Een eerste scan van de bestaande meta-analyses beaamde dat de comorbiditeit tussen eetstoornissen en middelgebruiksstoornissen frequent voorkomt [1-3]. Het werd duidelijk dat ongeveer één op vijf individuen met (eender welke) eetstoornis op een gegeven punt in zijn of haar leven een stoornis in het gebruik van een middel zal ontwikkelen en één op tien op het moment van onderzoek reeds voldoet aan een huidige diagnose van een middelgebruiksstoornis. De aanwezigheid van eetbuien en purgeren verhoogt dit risico [1]. Een comorbide middelgebruiksstoornis is vaker aanwezig bij Anorexia nervosa binge-purge subtype (AN-BP) dan bij AN restrictieve subtype (AN-R) [2]. Verder zag men dat één op vijf van patiënten met binge eating disorder (BED) een alcoholgebruiksstoornis heeft [3].