Ga naar de inhoud

Overzicht

Unieke ervaring

De kracht van persoonlijke ervaring zit in het unieke, het tastbare, het echte. Dat proef je, dat ruik je. Dat voel je, dat begrijp je. Daarmee is persoonlijke ervaring een heel krachtig middel. Een middel voor persoonlijke groei en ontwikkeling, een middel ook om een ander tot een inzicht te brengen. Het delen van persoonlijke ervaringen verdiept een contact en maakt het leven interessant. Daarmee is de ervaringsdeskundige een belangrijke aanvulling op de professionele en wetenschappelijke kennis zoals we die sinds jaar en dag kennen.

Je moet ingelogd zijn om de rest van de inhoud te bekijken. Alsjeblieft . Geen lid? Join Us

Abstract verpakt

Wat weten we over verslaving bij het ouder worden?

Vergrijzing is een feit in de algemene bevolking en dus ook in de verslavingsbevolking. Hoe deze subgroep van ‘oudere verslaafden’ wordt gedefinieerd en onderzocht, is echter niet duidelijk. Zolopa et al. (2022) vatten dit in een review van 164 artikelen samen. Zij kwamen tot de conclusie dat er geen eenduidige visie is op deze populatie en dat zelfs de leeftijdsafgrenzing sterk varieert (van 40-plussers tot 70-plussers). De onderwerpen in de literatuur vielen in zeven grote categorieën in te delen: 1) erkenning van druggebruik onder ouderen, 2) gezondheidsstatus, 3) zorgverlening, 4) gewoontes en patronen in druggebruik, 5) sociaal netwerk, 6) het strafrechtsysteem, en 7) kwaliteit van leven. De belangrijkste conclusie is dat deze (snel) groeiende groep nog veel te weinig aandacht krijgt.

Zolopa, C., Høj, S.B., Minoyan, N., Bruneau, J., Makarenko, I., & Larney, S. (2022). Ageing and older people who use illicit opioids, cocaine or methamphetamine: a scoping review and literature map. Addiction (Abingdon, England), 117(8), 2168-2188.

Je moet ingelogd zijn om de rest van de inhoud te bekijken. Alsjeblieft . Geen lid? Join Us

De meerwaarde van het gebruik van een vragenlijst om de onttrekkingssymptomen bijeen stoornis in het gebruik van benzodiazepines op te volgen

In tegenstelling tot de CIWA-Ar-schaal om de onttrekking van alcohol op te volgen, wordt een schaal om de onttrekking van benzodiazepines op te volgen weinig gebruikt in de klinische praktijk. Met deze literatuurstudie willen we onderzoeken welke schalen ontworpen werden en deze schalen kritisch evalueren. In de resultaten worden de drie ontworpen vragenlijsten beschreven. In de discussie worden de toepasbaarheid in de klinische praktijk, de meerwaarde voor een psychotherapeutische behandeling en de beperkingen besproken. Als mogelijke beperking wordt een moeilijke differentiatie met angstklachten vermeld. Daarnaast ook de nood aan verder onderzoek omtrent het gebruik van een scoresysteem om te kunnen streven naar een symptoomgerichte afbouw van benzodiazepines. In een psychotherapeutische behandelcontext lijkt er een meerwaarde te zijn voor de adequate opvolging van de onttrekkingssymptomen, het kaderen van de symptomen voor de patiënt en het therapeutisch proces.

Je moet ingelogd zijn om de rest van de inhoud te bekijken. Alsjeblieft . Geen lid? Join Us

Percepties, opvattingen, attitudes en kennis over dee-sigaret bij Vlaamse huisartsen

Het roken van tabakssigaretten is een belangrijke risicofactor voor het ontwikkelen van chronische ziektes en voor vroegtijdig overlijden [1, 2]. Mede door de nicotineafhankelijkheid is het voor veel rokers echter moeilijk om blijvend te stoppen met roken. Om daaraan tegemoet te komen, werd de ‘Tobbaco Harm Reduction’-strategie ontwikkeld [3]. Het uitgangspunt daarvan is dat mensen roken omdat ze verslaafd zijn aan de nicotine, maar dat ze vroegtijdig sterven door de verschillende andere schadelijke stoffen waaruit tabaksrook bestaat [4]. Het doel van de strategie is enerzijds informatie aanbieden over alternatieve en minder schadelijke middelen voor de consumptie van nicotine en anderzijds deze middelen effectief aanbieden. Een voorbeeld daarvan is de elektronische sigaret (e-sigaret) [5].

Inleiding

Volgens het advies van de Hoge Gezondheidsraad is het gebruik van de e-sigaret substantieel minder schadelijk dan het roken van tabakssigaretten en kan de e-sigaret gebruikt worden als rookstophulpmiddel [6]. Ondanks dit advies en ondanks het toenemend aantal studies waaruit blijkt dat het gebruik van de e-sigaret veel minder schadelijk is dan roken [3, 7-12], zijn er nog heel wat mensen uit de algemene bevolking die een verkeerd beeld hebben van de potentiële schadelijkheid van de e-sigaret [12, 13]. Ook bij gezondheidswerkers heerst nog veel onwetendheid en terughoudendheid ten opzichte van de e-sigaret. Veel artsen staan sceptisch tegenover de gezondheidseffecten en de effectiviteit van de e-sigaret [14-17]. In 2016 werd in Vlaanderen een bevraging gedaan bij huisartsen en tabakologen [18]. Toen percipieerde meer dan twee derde van de deelnemers de e-sigaret als schadelijk voor de gezondheid van de gebruiker en ging bijna een vijfde niet akkoord met de stelling dat e-sigaretten minder ongezond zijn dan tabakssigaretten. Meer dan de helft van de deelnemers vond de e-sigaret geen effectief rookstophulpmiddel en slechts 10% zou de e-sigaret eerder wel aanraden aan hun rokende patiënten. Volgens de meest recente Cochrane-review is er nochtans matige tot stellige evidentie dat e-sigaretten met nicotine de kansen op een succesvolle stoppoging vergroten in vergelijking met nicotine replacement therapy (NRT) en in vergelijking met e-sigaretten zonder nicotine. Er is ook evidentie dat rookstop met behulp van de e-sigaret met nicotine effectiever is dan stoppen zonder hulp of met counseling [19].

In de huidige studie stonden twee onderzoeksvragen voorop. Enerzijds werden de percepties, opvattingen en attitudes van Vlaamse huisartsen over de e-sigaret opnieuw in kaart gebracht. Anderzijds werd er nagegaan of huisartsen zichzelf voldoende geïnformeerd achten over de e-sigaret en of ze bijkomende informatie wensen.

Je moet ingelogd zijn om de rest van de inhoud te bekijken. Alsjeblieft . Geen lid? Join Us

Herstellen van een gekaapt verlangen

Verslaafd gedrag, dat zo moeilijk te veranderen valt, is het gevolg van hoe het individu met middelen is omgegaan, waarbij dat gedrag mee wordt bepaald door breinmechanismen in interactie met omgevingsfactoren. Wat we over ‘breinmechanismen in interactie’ weten, kan bijdragen aan het begrijpen van verslaving en het kan richting geven aan het werken aan herstel. Dit artikel bekijkt meer specifiek de rol van dopamine op verlangen en hunkering bij verslavingsgedrag. Deze belangrijke neurotransmitter van het beloningssysteem blijkt de interactie te coderen tussen de psychologische ‘beschikbaarheid’, ‘het is te krijgen’ en het motorische zoekgedrag, dat beleefd wordt als een sterke hunkering. Beloningsonzekerheid of het hinderen van de beschikbaarheid beïnvloeden de dopamine-uitstoot en dus ook het verslavingsgedrag. Dat zijn contextfactoren waarop de gebruiker impact kan hebben. Van verslavende middelen en gokken is geweten dat deze juist die dopamine kunstmatig verhogen. Daardoor wordt het verlangensysteem verstoord en dat verklaart de stuurloosheid waar mensen mee worstelen tijdens hun persoonlijk herstel. Van de eerste inname van een middel tot het volgehouden herstel spelen de verslavingsmechanismen, de interactie tussen omgeving en brein, een rol.

Je moet ingelogd zijn om de rest van de inhoud te bekijken. Alsjeblieft . Geen lid? Join Us

Cocaïne en seks: een catch-22?

Cocaïne is een stimulator van het centraal en perifeer zenuwstelsel en de meest gebruikte illegale stimulerende drug in Europa. Op korte termijn kan cocaïne de intensiteit van de seksuele ervaring en het seksueel verlangen verhogen. In dit artikel onderzochten we de seksuele disfuncties die optreden bij langdurig cocaïnegebruik (langer dan één jaar) bij volwassenen mannen en vrouwen, of er herstel optreedt na stopzetting van gebruik en of er een verband is met bestaande seksuele problemen voorafgaand aan het gebruik van cocaïne. De resultaten van deze studie tonen aan dat langdurig cocaïnegebruik leidt tot tal van seksuele disfuncties bij zowel mannen als vrouwen met daling van seksueel interesse en verlangen, meer erectie- en opwindingsstoornissen, meer orgasmestoornissen en meer pijnproblemen, die vaak persisteren na het stopzetten van het gebruik. De neerwaartse regulatie van de dopaminerge receptoren en het ontstaan van hyperprolactinemie en gedaald testosteron wordt als onderliggende hypothese naar voren geschoven. Bovendien wordt cocaïne vaak als zelfmedicatie ingezet bij reeds bestaande seksuele problemen. Hulpverleners binnen de verslavingszorg dienen actief het seksuele (dis)functioneren van cocaïnegebruikers te bevragen. Bij seksuele problemen dient een behandelplan opgesteld en gestart te worden.

Je moet ingelogd zijn om de rest van de inhoud te bekijken. Alsjeblieft . Geen lid? Join Us

Drughulpverlening in de gevangenis: welke richting moeten we uit?

Beleidsaanbevelingen uit beleid en praktijk van sleutelfiguren van het project Drugs en Detentie
in de gevangenis van Hasselt

Druggebruik in Belgische gevangenissen is hoog, terwijl de drughulpverlening in detentie ontoereikend en versnipperd is. In 2017 startte de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid een pilootproject drughulpverlening voor gedetineerde personen op, als eerste stap richting een volwaardig zorgaanbod. In dit onderzoek worden de beleidsdocumenten voor dit pilootproject kritisch onder de loep genomen door sleutelfiguren bij het pilootproject in de gevangenis van Hasselt. Er wordt onderzocht of dit beleid voldoende afgestemd is op de individuele noden van druggebruikende gedetineerde personen en hoe het beleid versterkt kan worden. 23 semigestructureerde interviews werden afgenomen met beleidsmakers, gevangenisdirectie en (zorg)personeel. De resultaten tonen aan dat er nood is aan een geïntegreerde en integrale visie op penitentiaire gezondheidzorg, waar drughulpverlening deel van uitmaakt. Dit vraagt een vlotte samenwerking tussen welzijns-, gezondheids- en justitiële actoren. De participanten benadrukken de noodzaak van een gedifferentieerd zorgaanbod dat aansluit bij de noden van gedetineerde personen, dat toegankelijk is en waarvan de kwaliteit(smeting) wordt gegarandeerd. Deze resultaten liggen grotendeels in lijn met internationale aanbevelingen en tonen duidelijk aan dat er nog ruimte voor verbetering is wat betreft beleidsvorming voor drughulpverlening in de gevangenis in België.

Je moet ingelogd zijn om de rest van de inhoud te bekijken. Alsjeblieft . Geen lid? Join Us

Kleine verhalen: over de therapiehond en nog veel meer

Dit artikel wil geen wetenschappelijk overzicht geven van het belang van sociaal herstel en het ervaren van betekenisvolle verbindingen in het herstel van een verslaving. Het wil jullie wel deelgenoot maken van twee kleine verhalen: kleine maar betekenisvolle verhalen die zich afspeelden in De Spiegel. Verhalen die niet passen binnen de evidence-based praktijk of therapie met de grote T, maar waarvan ik wel overtuigd ben dat ze betekenisvol zijn voor de mensen die deelgenoot waren (of nog steeds zijn) in het verhaal.

Inleiding

In De Spiegel zijn we ons al lang bewust van het belang van inzetten op sociaal herstel. Daarom dat bewoners van de therapeutische gemeenschap (TG), na ongeveer drie maanden, op zoek gaan naar een hobby in teamverband in een club in de Leuvense regio. Zo ontdekken de bewoners opnieuw wat ze graag doen (zonder drugs) en komen ze in contact met, wat ze zelf noemen, ‘cleane mensen’. Vaak gaat dit in het begin gepaard met de nodige angst(en). Ga ik weten wat te zeggen, gaan ze me wel aanvaarden in de groep, zeg ik dat ik in De Spiegel verblijf of niet? Stigma en zelfstigma spelen hierin een rol.

Je moet ingelogd zijn om de rest van de inhoud te bekijken. Alsjeblieft . Geen lid? Join Us

Herstelverhaal van een alcoholist

01.30 uur zaterdag 22 november jaren geleden, na weeral een uitgelopen buitenhuis drinkgelag: “Naar AA of buiten!” Ik was bijna op slag nuchter toen ik het licht in de slaapkamer aandeed en deze woorden naar mijn hoofd geslingerd kreeg. Het wachten beu, was mijn vrouw eens te meer alleen gaan slapen en lag ze waarschijnlijk al uren wakker vol ingehouden frustraties en woede; hoe zal hij eruit zien? Ik mompelde nog wat excuses en goedpraterij, maar niets hielp. Bang de ochtend afgewacht en toen deed ik een belofte – de hoeveelste keer? – om te stoppen met drinken. Meer nog, ik nam het initiatief om diezelfde dag hulp te zoeken. Ik belde een ver familielid op van wie ik wist dat hij ook met dat probleem gezeten had. Wij daarheen en daar vertelde ik hem mijn jarenlange strijd waartegen ik alleen niet was opgewassen. Het kwam er met horten en stoten uit, er vloeiden traantjes want het zat diep. Van Louis vernam ik hoe hij al vijftien jaar nuchter was, dankzij de zelfhulpgroep AA. Mijn besluit stond rotsvast, eindelijk kon ik laten zien dat ik mijn eerste stap op het nuchtere pad ging zetten, ik voelde me zelfverzekerd.

Je moet ingelogd zijn om de rest van de inhoud te bekijken. Alsjeblieft . Geen lid? Join Us