Overzicht

Verschillende gemeenten in Nederland kampen met hardnekkige GHB-problematiek, waarbij personen die GHB gebruiken snel verslaafd raken en vaak te maken krijgen met ernstige gezondheidsproblemen en terugval. In Etten-Leur is veel ervaring opgedaan met een aanpak die zich richt op beschermd wonen buiten de eigen centrumgemeente. Uit een driejarige evaluatie blijkt dat cliënten met GHB-problematiek die buiten de centrumgemeente in kleinschalige voorzieningen wonen, aanzienlijk minder vaak terugvallen.

Inleiding

Verschillende gemeenten in Nederland worden al jaren geconfronteerd met ernstige GHB (gamma-hydroxyboterzuur)-problematiek. Gemeenten en politieagenten worden geconfronteerd met extra overlastmeldingen en medische hulpdiensten met gezondheidsverstoringen. Het aantal gebruikers is relatief beperkt, maar de problematiek is zeer zichtbaar, hardnekkig en moeilijk oplosbaar. Zo is de kans op verwardheid en agressief gedrag bij gebruik van GHB groot, omdat de marge tussen het gewenste GHB-effect en een overdosering erg klein is. Daarnaast heeft GHB ernstig verslavende eigenschappen waardoor het gebruik in korte termijn kan leiden tot ernstige afhankelijkheid. Frequent GHB-gebruik is in dat geval noodzakelijk om ernstige onthoudingsklachten te voorkomen. Personen die verslaafd zijn aan GHB, ervaren veel co-morbide psychische klachten en cognitieve problemen. [1]

Bevindingen van het PRS-20-project (2021-2023)

In deze mixed-methods studie werden de ervaringen en behoeften van zowel mensen in detentie als van mensen die de gevangenis recent verlieten met betrekking tot drugsgebruik onderzocht. Een aantal factoren hangt statistisch samen met een verhoogde kans op het gebruik van illegale drugs tijdens detentie: (1) eerdere detenties, (2) drugsgebruik in het afgelopen jaar vóór de huidige detentie en (3) slachtofferschap van fysiek geweld tijdens de huidige detentie. De resultaten tonen de complexe wisselwerking tussen het gebruik van illegale drugs, de gevangeniscontext en bio-psychosociale gezondheid.

Inleiding

Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat personen in de gevangenis extra kwetsbaar zijn op het vlak van het gebruik van illegale drugs, traumatische ervaringen en morbiditeit. Diverse maatschappelijke factoren spelen hierin een rol en dit zowel in de gewone samenleving (bv. armoede, werkgelegenheid, toegang tot hulpverlening etc.) als tijdens het verblijf in de gevangenis. Hierbij kan het drugsbeleid in de gevangenissen als een belangrijke factor worden beschouwd [1]. Echter over de samenhang tussen maatschappelijke factoren in relatie tot druggebruik van personen in detentie is weinig onderzoek beschikbaar. In deze mixed-methods studie werden de ervaringen en behoeften van zowel mensen in detentie als van mensen die de gevangenis recent verlieten met betrekking tot drugsgebruik onderzocht.