Ga naar de inhoud

Overzicht

Mogen drugsverslaafdeouders kinderen krijgen?

Een moeilijk debat laait regelmatig op: mogen drugsverslaafde ouders wel kinderen krijgen? En zo ja, mogen ze die dan zelf opvoeden? Journaliste Samira Atillah, die opgroeide met een verslaafde vader en moeder, zoekt antwoorden op complexe vragen.

‘Als het eerste kind niet veilig opgevoed kan worden, waarom zou het dan beter gaan met het tweede kind? In extreme gevallen moet de baby vanaf de geboorte bij de ouders weggenomen kunnen worden.’ Vooruit-voorzitter Conner Rousseau pleitte in november 2021 – opnieuw – om ‘kinderverwaarlozing’ door bepaalde ouders aan te pakken. 

Je moet ingelogd zijn om de rest van de inhoud te bekijken. Alsjeblieft . Geen lid? Join Us

Prenatale kinderbescherming

Nederland gidsland?

Er is de laatste tijd meer aandacht voor het belang van ‘prenatale kinderbescherming’: maatregelen die al vóór de geboorte kunnen worden genomen om te voorkomen dat een kind beschadigd of in onveilige omstandigheden aan het leven moet beginnen. Omdat die maatregelen onvermijdelijk inbreuk maken op de zelfbeschikking van vaak kwetsbare zwangere vrouwen, maar ook omdat het gaat om de bescherming van een kind dat nog niet geboren is, is er over de zorgvuldige vormgeving van deze nieuwe vorm van kinderbescherming zowel ethisch als juridisch nog veel discussie.

Inleiding

In dit artikel doen we drie dingen. We beginnen met twee beschrijvende paragrafen. In de eerste schetsen we de in Nederland gegroeide praktijk, die maatregelen omvat als ondertoezichtstelling van een nog niet geboren kind en dwangopname van (of andere vormen van verplichte zorg voor) zwangere vrouwen met een psychische ziekte of een verslavingsproblematiek, en waarin sinds kort zelfs verplichte anticonceptie (mede) ter bescherming van een nog niet eens verwekt kind niet meer onmogelijk lijkt. In een tweede paragraaf geven we een korte samenvatting van de recente Belgische voorstellen om bij dat Nederlandse voorbeeld aan te sluiten en het kritische commentaar daarop van de Belgische Raad van State. In een derde paragraaf (‘Discussie’) komen we met ons eigen commentaar. We betogen dat de Nederlandse praktijk in conceptueel opzicht onhelder is en dat de rechter het moet doen zonder een kader dat de beoordeling van de noodzaak en proportionaliteit van dwangmaatregelen inzichtelijk maakt. We concluderen dat er, aan beide zijden van de grens, behoefte is aan een zorgvuldige wettelijke regeling voor alle vormen van prenatale kinderbescherming.

Je moet ingelogd zijn om de rest van de inhoud te bekijken. Alsjeblieft . Geen lid? Join Us

Voorspellers en gevolgenvan cannabisgebruik inde zwangerschap

Een literatuuroverzicht

Cannabisgebruik (wiet/marihuana of hasj) tijdens de zwangerschap is tot op heden een onderbelicht onderwerp. Er zijn aanwijzingen dat cannabisgebruik in de zwangerschap de gezondheid van zwangere vrouwen en hun nakomelingen kan beïnvloeden. In dit overzichtsartikel wordt de stand van zaken omtrent cannabisgebruik in de zwangerschap uiteengezet. Een overzicht van de wetenschappelijke literatuur omtrent (de voorspellers van) cannabisgebruik in de zwangerschap en de mogelijke gevolgen voor de ontwikkeling van het kind, en aanbevelingen voor toekomstig onderzoek worden gegeven.

Epidemiologie

Wereldwijd is cannabis een van de meest gebruikte genotsmiddelen, zowel onder mannen als onder vrouwen (zwanger of niet). In een nationaal bevolkingsonderzoek in de Verenigde Staten (VS) onder vrouwen in de vruchtbare leeftijd van 18 tot 44 jaar bleek dat de prevalentie van recent ​​cannabisgebruik (d.w.z. het gebruik in de afgelopen maand) tijdens de zwangerschap toenam van 2,4% in 2002 tot 3,9% in 2014, terwijl de prevalentie van cannabisgebruik onder niet-zwangere vrouwen steeg van 6,3% in 2002 tot 9,3% in 2014 [1]. In Nederland was van 2002 tot 2006 het cannabisgebruik door zwangere vrouwen ongeveer 3% [2] Dit werd gemeten met vragenlijsten en urinetesten. Het Trimbos Instituut heeft in 2016 en 2018 middelengebruik uitgevraagd met vragenlijsten tijdens consultatiebureaubezoeken [3]. In dit onderzoek bleek de prevalentie een stuk lager te liggen: ongeveer 0,5% van de zwangere vrouwen gebruikte cannabis. Dit was retrospectief gemeten, dat wil zeggen dat het gebruik in de zwangerschap werd nagevraagd nadat de kinderen geboren waren. Belangrijk om te noemen is dat over het algemeen de data laat zien dat vrouwen die cannabis gebruiken tijdens de zwangerschap vaker dagelijkse gebruikers zijn [2, 4] en dat zwangere vrouwen die cannabis gebruiken eerder voldoen aan de criteria voor verslaving of een stoornis in het gebruik van cannabis (18,1% versus 11,4%) in vergelijking met niet-zwangere vrouwen [4].

Je moet ingelogd zijn om de rest van de inhoud te bekijken. Alsjeblieft . Geen lid? Join Us

Over zwangerschap en middelengebruik

Respectvol omgaan met nu en de toekomst

Dit artikel is geschreven vanuit de ervaringen binnen vzw Free Clinic, een laagdrempelige organisatie in Antwerpen met een ruim aanbod aan deelwerkingen gericht op mensen die drugs gebruiken en daar problemen mee ervaren. De medewerkers komen onder meer in aanraking met vrouwen die met druggebruik te maken hebben en zwanger of ouder zijn. De hier voorgestelde benadering is uitgeschreven vanuit de praktijk en via een overleg en discussie met verschillende medewerkers van Free Clinic.

Inleiding

Ouderschap is een van de elementen die horen bij ons menszijn. Procreatie is een van de rechten van de mens. Voor velen is het een heel normale zaak. Voor anderen kan het een moeilijk te bereiken doel zijn. Weer voor anderen komt het ongepland. Sommige mensen kiezen er niet voor. En voor sommigen loopt het over een pad met doornen en valkuilen. Al die varianten zijn des mensen. En dan is het maar een toeval in welk nest een kind terechtkomt. Hopelijk is dat een warm nest waarin opgroeien een mooie reis wordt. Soms is dat nest niet optimaal en zijn de omstandigheden moeilijk of misschien zelfs schrijnend. Toch heeft een kind ook een eigen, intrinsieke kracht die mogelijk maakt dat opgroeien in minder fortuinlijke omstandigheden een waardevol leven niet in de weg staat.

Je moet ingelogd zijn om de rest van de inhoud te bekijken. Alsjeblieft . Geen lid? Join Us

Abstract verpakt

Cannabis als substitutie voor andere roesmiddelen

Herstel van verslaving wordt vaak gelijkgesteld aan onthouding. Sommige mensen die van een verslaving afkomen, blijven echter andere producten gebruiken. Zo is cannabis een vrij toegankelijker substituut voor risicovollere stoffen als fentanyl, heroïne, cocaïne en methamfetamine. In dit kwalitatief onderzoek worden de ervaringen hiermee in kaart gebracht. Ze zijn ten dele positief, juist vanwege het lagere risicoprofiel, maar sommige deelnemers beschrijven ook sociale angst en verminderde productiviteit. Algemeen ervaren ze wel een positiever zelfbeeld en betere relaties. De onderzoekers menen dan ook dat cannabis als substitutie in de behandeling van sommige personen met een verslaving aan opiaten of amfetamines een plaats kan hebben in het beginnend herstel.

Beaugard, C.A., Walley, A.Y., & Amodeo, M. (2024). “Everything is kind of the same except my mind is with me”: exploring cannabis substitution in a sample of adults in early recovery from an opioid or stimulant addiction. Harm Reduction Journal, 21: 83, https://doi.org/10.1186/s12954-024-01002-0

Je moet ingelogd zijn om de rest van de inhoud te bekijken. Alsjeblieft . Geen lid? Join Us

Werken als ervaringsdeskundige in Mobiele Team Langdurige Zorg

Ik, Liesbeth, heb sinds jonge leeftijd een moeilijk huwelijk met middelen. Vele malen wilde ik stoppen, vele malen is het me niet gelukt. Tot ik na vele jaren, partners, verhuizingen en kinderen hulp heb gezocht. Door enkele opnames en veel zelfreflectie ben ik sinds jaren clean en leef ik abstinent. In mijn jonge jaren was ik geboeid door psychologie; mijn gebruik en vluchtmechanismes zorgden echter voor een ander pad. Deze interesse heb ik opgepakt sinds ik clean ben en ik ben mij gaan verdiepen in verslaving en de weg eruit.

Je moet ingelogd zijn om de rest van de inhoud te bekijken. Alsjeblieft . Geen lid? Join Us

Herseninfarct na lachgasgebruik

Chronisch lachgasgebruik kan leiden tot ernstige neurologische complicaties. Minder bekende complicaties van lachgasgebruik zijn de trombo-embolische complicaties die lijken te worden veroorzaakt door een teveel aan homocysteïne in het bloed als gevolg van een vitamine B12-inactivatie.

Inleiding

Lachgas wordt recreatief gebruikt door het te inhaleren vanuit een ballon of gasfles. Het geeft een korte sterke roes en werkt ontspannend. De effecten duren kort en bij eenmalig gebruik treden er meestal geen bijwerkingen op. Bij kort op elkaar herhaalde doseringen ervaren mensen klachten als hoofdpijn, duizeligheid en tintelingen in handen en voeten. Bij langdurig gebruik kunnen de bijwerkingen ernstiger zijn, van hartproblemen tot dwarslaesie. Minder bekende complicaties van lachgasgebruik zijn de trombo-embolische complicaties.

In deze casus presenteren we een patiënt met een herseninfarct als gevolg van lachgasgebruik. Een complicatie die nog nauwelijks is beschreven in de literatuur.

Je moet ingelogd zijn om de rest van de inhoud te bekijken. Alsjeblieft . Geen lid? Join Us

Toepassing van transcraniële gelijkstroomstimulatie bij patiënten met problematisch alcoholgebruik

Problematisch alcoholgebruik (PAG) komt vaak voor en wordt niet enkel geassocieerd met gezondheidsproblemen, maar ook met maatschappelijke en sociale problemen. Transcraniële gelijkstroomstimulatie (tDCS) is een niet-invasieve hersenstimulatietechniek met potentieel therapeutische effecten voor het reduceren van alcoholgebruik bij zorgzoekende alcoholgebruikers. Om een breed overzicht te kunnen brengen van de potentiële effecten van tDCS werd in dit overzichtsartikel het effect van tDCS op PAG geschetst en werden naast direct alcoholgerelateerde uitkomstmaten (zoals alcoholgebruik en abstinentie) en craving, ook objectieve neurocognitieve uitkomstmaten en neurofysiologische variabelen meegenomen.

Inleiding

Zowel in Nederland als in België is het gebruik van alcohol erg ingeburgerd. Zowat 84% van de Belgen van 18 jaar en ouder dronk het laatste jaar alcohol, waarvan 67% wekelijks en 13% dagelijks [1]. Uit de Gezondheidsenquête van Sciensano bleek dat 5% van de Vlaamse bevolking van 15 jaar en ouder overmatig alcohol dronk, wat gedefinieerd wordt als meer dan 21 glazen alcohol per week bij mannen en meer dan 14 glazen alcohol per week bij vrouwen [2]. Deze cijfers zijn gelijkaardig in Nederland, waar volgens het bevolkingsonderzoek NEMESIS-3 5,4% van de Nederlandse volwassenen een stoornis in gebruik van alcohol (SGA) heeft [3], en waar 7,7% van de Nederlandse volwassenen gekend is met problematisch alcoholgebruik (PAG) [4].  In totaal zou alcoholgebruik in Nederland voor maar liefst 1,5% aan ziektelast bijdragen [4]. PAG wordt daarbij niet enkel geassocieerd met meer dan tweehonderd aandoeningen, maar ook met maatschappelijke en sociale gevolgen, zoals ongelukken, geweld en verwaarlozing van naasten [4].

Je moet ingelogd zijn om de rest van de inhoud te bekijken. Alsjeblieft . Geen lid? Join Us

Effect van een verzwaringsdeken op de slaapkwaliteit tijdens een klinische detoxificatie van alcohol

Slaapproblemen komen veel voor bij mensen met een stoornis in het gebruik van alcohol. Slaapproblemen belemmeren het herstel en voorspellen terugval. In een gerandomiseerd, gecontroleerd pilotonderzoek met een ‘cross-over design’ werd nagegaan of een verzwaringsdeken tot een betere slaapkwaliteit leidt tijdens een klinische detoxificatie van alcohol.

Inleiding

Er is sprake van een stoornis in het gebruik van alcohol bij een problematisch patroon van alcoholgebruik dat leidt tot klinisch significante beperkingen of lijdensdruk [1]. In de afgelopen jaren bedroeg de jaarprevalentie in Nederland 7,5% bij mannen en 3,3% bij vrouwen [2]. De gevolgen op lichamelijk, psychisch en sociaal gebied zijn groot. Opleidingen worden niet afgemaakt, relaties raken ontwricht, de arbeidsproductiviteit is lager en de zorguitgaven zijn hoog [3,4].

Je moet ingelogd zijn om de rest van de inhoud te bekijken. Alsjeblieft . Geen lid? Join Us