Verslavingszorg als onderdeel van geestelijke gezondheidszorg; in de algemene psychiatrie is dat niet overal evident. Middelenmisbruik is nochtans een issue voor veel mensen met psychische problemen en psychiatrische aandoeningen. Omgekeerd vragen sommige patiëntenpopulaties dat de… Lees verder »Alle mensen zijn verschillend
Buprenorfine (met of zonder naloxone) is een belangrijke substitutiebehandeling voor mensen met een opiatenverslaving. Een belangrijke vraag is altijd hoe hoog de dosis dient te zijn. Chambers et al. (2023) onderzochten dit middels een retrospectieve cohortstudie van 6499 patiënten in het Rhode Island Prescription Drug Monitoring Program met data vergaard van 2016 tot 2020. Zij keken naar patiënten die stabiel bleven op een dosis van 16 mg versus 24 mg, en onderzochten of zij na 180 dagen nog steeds in behandeling waren. In Cox regression analyses vielen patiënten met 16 mg significant vaker uit dan patiënten met 24 mg. Het is dus belangrijk de buprenorfine hoog genoeg te doseren.
Chambers, L.C., Hallowell, B.D., Zullo, A.R., Paiva, T.J., Berk, J., Gaither, R., Hampson, A.J., Beaudoin, F.L., & Wightman, R.S. (2023). Buprenorphine Dose and Time to Discontinuation Among Patients With Opioid Use Disorder in the Era of Fentanyl. JAMA network open, 6(9), e2334540. https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2023.34540
Het Belgische Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg rapporteerde in 2019 dat het onduidelijk is of de beschikbaarheid van geestelijke gezondheidszorg in België effectief beantwoordt aan de behoeften van personen met een middelengebonden stoornis. Met dit huidige onderzoek wordt nagegaan hoe personen met een middelengebonden stoornis en hun hulpverleners de toegankelijkheid van de geestelijke gezondheidszorg en gespecialiseerde hulpverlening ervaren in de niet-stedelijke regio Vlaamse Ardennen. Deze studie pleit voor het overstijgen van zorgfragmentering door het installeren van een operationele definitie van netwerkgericht werken, modelgetrouwheid bij het toepassen van case management en meer outreachend werken als deel van een gefaseerd en individueel aangepast zorgaanbod.
In 2019 publiceerde het Belgisch Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg een rapport over de organisatie van de GGZ [1]. Dit rapport concludeerde dat het niet duidelijk is of het huidige GGZ-aanbod effectief tegemoetkomt aan de noden van personen met een middelengebonden stoornis. De toegankelijkheid van de GGZ voor deze groep wordt volgens het KCE-rapport als knelpunt ervaren, specifiek op het vlak van gemeenschapsgerichte zorg, begeleid wonen en de billijke spreiding van het zorgaanbod [1].
Marcel is 64 jaar, komt uit een gezin van twee kinderen en heeft zelf vier kinderen. Hij woont alleen met zijn hond in Nijmegen. Hij heeft een afgeronde HBO1 Welzijnswerk en een afgebroken universitaire studie gedaan. We spreken Marcel in de buitenlucht op een mooie zomerse dag (14 augustus 2023).
Op zijn achttiende verliet Marcel het ouderlijk huis om de opleiding Verpleegkunde Z2 te gaan doen. Dit was een interne opleiding, dat wil zeggen dat je woonde en werkte op het terrein van een inrichting. Hiermee begon ook een leven van feesten en ervaring met verschillende drugs (opwekkende en bewustzijnsveranderende) en alcohol. Dit waren steeds positieve ervaringen. Na twee jaar hield dit leven op, omdat hij een relatie kreeg, vader werd van een dochter en daarvoor zijn verantwoordelijkheid nam. Hij ging aan de slag in het jongerenwerk en werd daarin al snel directeur.
Dit onderzoek bestudeert de subjectieve ervaring van Vlaamse adolescenten (hogeschool- en universiteitsstudenten van 17-25 jaar) met psychotrope medicatie (benzodiazepines en/of antidepressiva) tijdens de COVID-19-pandemie. Aan de hand van een narratieve analyse, meer specifiek door het bekijken van de ziekte- en medicatienarratief, tracht dit onderzoek de betekenissen te begrijpen die deze jongeren ontwikkelen met betrekking tot hun mentale gezondheidsproblemen en het daaruit volgend medicatiegebruik.
Tijdens en in de nasleep van de COVID-19-pandemie is het gebruik van psychotrope medicatie toegenomen. In de vijfde COVID Gezondheidsenquête van Sciensano (afgenomen in december 2020) gaf in de leeftijdsgroep tussen 18 en 24 jaar maar liefst 75% van zij die benzodiazepines gebruikten aan daarmee gestart te zijn of hun inname te hebben verhoogd sinds het begin van de pandemie [1]. Daarnaast gebruikt momenteel 7,6% van de jongeren boven de 15 jaar antidepressiva en lijdt 16% van de 16- tot 24-jarigen aan depressieve stoornissen, vergeleken met 10% in 2018 [1, 2]. De stijging in voorschriften houdt sinds begin 2021 aan en vertoont een gendereffect waarbij de stijging vooral zichtbaar is bij jonge vrouwen [3].
Het verslavingsbehandelprogramma van De Wending van het Leger des Heils kent een opbouw waarbij de nadruk geleidelijk verschuift van verslavingsbehandeling naar herstelbegeleiding en resocialisatie. Tijdens de ontwikkeling van het programma is geïnventariseerd wat de behandeldoelen en behoeften van cliënten zijn, vanuit het perspectief van cliënten zelf, naasten en behandelaren. Dit artikel beschrijft de resultaten van een inventarisatie met behulp van semigestructureerde individuele interviews en groepsinterviews. Resultaten van kwalitatieve studies als deze kunnen helpen behandelprogramma’s in te richten naar de doelen en behoeften van cliënten.
Bij cliënten met een ernstige verslaving speelt vaak meervoudige problematiek op meerdere levensgebieden. Meer dan de helft van de cliënten in de specialistische verslavingszorg heeft naast verslaving een psychiatrische co-morbiditeit [1]. Tevens heeft 30 tot 40 procent van de cliënten binnen de verslavingszorg een licht verstandelijke beperking (LVB) of zwakbegaafdheid [2-5]. Beperken we dit tot LVB, dan gaat het om ongeveer één op de vijf cliënten. Wanneer cliënten een verslaving, psychiatrische co-morbide stoornis én een verstandelijke beperking (waaronder ook zwakbegaafdheid) hebben, dan spreken we van triple problematiek.
Kwaliteitsstandaarden (KS) zijn een belangrijke prioriteit in het Europese drugsbeleid, maar de mate waarin ze worden toegepast is onduidelijk. Het FENIQS-EU-project (Further ENhancing the Implementation of Quality Standards in drug demand reduction across Europe) werd opgezet om het gebruik van KS te bevorderen en goede praktijken voor de implementatie van KS te identificeren in verschillende EU-lidstaten. Dit artikel wil inzicht geven in de belangrijkste bevindingen van dit Europees project.
Mechanismen voor kwaliteitsborging en kwaliteitscontrole zijn noodzakelijk om de kwaliteit van drugspreventie en verslavingszorg te garanderen [1,2,3]. Zo vormen kwaliteitsstandaarden (KS) een belangrijk instrument om de kloof tussen wetenschap en praktijk te overbruggen en om de kwaliteit van de dienstverlening te verbeteren. Kwaliteitsstandaarden zijn een belangrijke prioriteit in de huidige en vorige EU-drugsstrategie [4,5]. Ze weerspiegelen op wetenschappelijk bewijs gebaseerde kennis en door professionals vastgestelde kwaliteitscriteria voor de processen, inhoud en structuur van verslavingszorg en preventie [2] en vormen aldus een referentiekader voor kwaliteitscontrole [6]. Hoewel er een duidelijke nood is om dergelijke standaarden te implementeren, is er weinig bekend over de processen en uitkomsten van implementatie in de praktijk [7]. We stellen verder een onevenwicht vast in de mate van implementatie van kwaliteitsstandaarden in verschillende domeinen van drug demand reduction (DDR), waarbij de preventiesector geldt als één van de ‘beste leerlingen van de klas’ [3].
Dit artikel geeft op basis van een exploratief onderzoek een klein inkijkje in de wereld van Flakka en de mensen die deze middelen gebruiken. Concreet zal in dit artikel worden besproken wat Flakka nu precies is, wat de effecten van deze drugs zijn, wat de aard en omvang van Flakka is in Europa en Nederland, en wie de mensen die Flakka gebruiken nu eigenlijk zijn. Als laatste wordt aandacht besteed aan het brede aanbod van aanverwante middelen en de vraag waarom veel mensen, ondanks dit brede aanbod, toch voor Flakka kiezen.
De provincie Noord-Brabant is al jaren hét episch centrum van de productie en handel in synthetische drugs. Het gaat dan om ‘traditionele’ drugs zoals MDMA en amfetamine, maar ook om nieuwe psychoactieve stoffen, beter bekend als designerdrugs. [1] Een in Nederland onder de gemiddelde burger niet zo bekende designerdrug is Flakka. Het gebruik van Flakka is, met name in West-Brabant, de afgelopen jaren in opkomst. De eenheidscoördinator synthetische drugs van de politie-eenheid Zeeland-West-Brabant noemt dit een zorgwekkende ontwikkeling. In zijn rol als eenheidscoördinator komt hij veel in aanraking met meldingen over Flakka. Hij constateerde een gat in het informatiebeeld, en nader onderzoek naar Flakka was volgens hem dan ook noodzakelijk. Deze constatering vormde anderhalf jaar geleden de aanleiding voor een onderzoek naar Flakka in Nederland, waarbij de focus lag op West-Brabant. Hoewel dit onderzoek meer omvattend was, draaide de kern om de aard en omvang van het gebruik van Flakka en de vraag waarom nu specifiek Flakka zo in opkomst is, gelet op het brede aanbod van (designer)drugs en aanverwante geneesmiddelen. Anderhalf jaar later zet de trend in het gebruik van Flakka zich nog steeds voort en steeds meer mensen zullen daarom in aanraking komen met Flakka en de mensen die deze middelen gebruiken. Het lijkt daarom tijd om de kennis over Flakka met een breder publiek te delen. De in dit artikel gedeelde kennis komt met name uit de literatuur, maar bestaat voor een deel ook uit eigen ervaringen van mensen die gebruiken, verkopers, politie en een preventiemedewerker. Deze personen zijn namelijk voor dit onderzoek geïnterviewd en hebben een grote bijdrage geleverd aan het dichten van het hiervoor genoemde gat in het informatiebeeld.
December: korte dagen, het einde van het jaar… Voor sommigen een tijd van gezelligheid, warmte, nostalgie en samen vieren. Op kerstborrels en nieuwjaarsrecepties wordt heel wat gespeecht, teruggeblikt en vooruitgekeken. Vaak onder het genot van wat lekkers en de nodige alcohol. Hoeveel alcoholvrije kerstborrels zullen er dit jaar worden georganiseerd? Hoeveel goede voornemens hebben betrekking op minder drinken, stoppen met roken, dampen, vapen, of andere verslavingen? Veel goede voornemens worden gemaakt vol optimisme en hoop, maar verbroken nog voordat de inkt in de eerste dagen van het nieuwe jaar is opgedroogd.
Gedragsverandering is lastig. Ook als er heel goede redenen zijn om te veranderen. Wat is dan de sleutel? Motivatie? Doorzettingsvermogen? Steun? Het ziekenhuis waar ik werk, is nu ruim een jaar alcoholvrij, dus ook de kerstborrel en nieuwjaarsreceptie! Dat geeft tot op de dag van vandaag de nodige weerstand. In een op gezondheid gerichte werkomgeving als het ziekenhuis, waar iedereen elke dag de gevolgen van overmatig middelengebruik ziet, is er al weerstand tegen een alcoholvrije kerstborrel. Hoe moeilijk moet verandering dan zijn voor iemand die kampt met verslaving? Iemand waarbij de gewoonten zo sterk ingesleten zijn, het gebruik zoveel heeft overgenomen en vaak ook beschadigd.
Het is fijn om redacteur te zijn van een tijdschrift. Je kan de lezers verrassen met interessante bijdragen en je maakt auteurs blij door hun manuscripten te reviewen en te publiceren. Maar bovenal ben jij… Lees verder »De kwaliteit van het zorgaanbod